Podczas obrzędów wstępnych służba liturgiczna przeważnie niewiele robi i głównie uczestniczy w dialogach. Dla mnie jest to czas, w którym muszę się przestawić z przygotowań do Mszy (nierzadko stresujących) na samo uczestnictwo w niej. Tego dobrze jest nie pominąć.

Znak krzyża i pozdrowienie

Zaczynamy Mszę. Jeśli masz neoprezbitera, trzeba od razu podejść z mszałem. Potem jest jakiś komentarz, teoretycznie może go powiedzieć ktoś świecki, ale komentarz jest jednoczący, więc dobrze, żeby go powiedział przewodniczący. Potrzebna jest kartka z intencją, którą może trzeba podać.

Akt pokuty

Akt pokuty, oprócz swojej nominalnej funkcji eskpiacji ma również drugę, głębsze znaczenie, manowicie ma uświadomić nam, że na Mszę przychodzimy po coś. Przeważnie o coś prosimy albo za coś dziękujemy. Haczyk jest taki, że słowa wyrażają prośbę o przebaczenie grzechów, więc trzeba wiedzieć, że ten moment służy również do przedstawienia innych próśb. Wynikają z tego dwie rzeczy: po pierwsze, przeważnie intencja Mszy jest czytana jakoś naokoło tego aktu; po drugie, jeśli jest Msza obrzędowa (związana z innym sakramentem, np. chrztem), to akt pokuty jest pomijany, bo ludzie i tak świetnie wiedzą, że po coś do kościoła przyszli (w tym miejscu bywa wtedy jakiś dialog).

Formę rzadko się dobiera zawczasu, przeważnie celebrans sobie którąś bierze, a schola ma mnóstwo czasu, żeby się zorientować, czy trzeba śpiewać Kyrie. Są wyjątki:

• jak jest aspersja, schola musi mieć przygotowaną pieśń;
• jak są tropy kyrialne, to może być tak, że śpiewa je kantor;
• w MOR są przepisane.

Akt pokuty ma cztery różne formy:

Forma pierwsza: Confiteor

Czyli „Spowiadam się”. Trzeba uważać na czytelność znaków, a mianowicie:

• Bicie się w piersi. Na większości polskich parafii ludzie biją się trzy razy, co wydaje się być niepotrzebnym powtórzeniem. Rubryka nic na ten temat nie mówi, a taka sama rubryka jest w 1ME u czwartego koncelebransa (jeszcze nigdy nie widziałem, żeby tam ktoś się bił trzy razy). Na oazie, jeśli się da, warto przestawić ludzi na jedno uderzenie z oczywistym zastrzeżeniem, że jak wrócą na parafie, może być różnie.
• Skłon głowy na imię Niepokalanej.

Forma druga: Zmiłuj się nad nami, Panie

Chyba o niczym nie trzeba pamiętać.

Forma trzecia: Tropy kyrialne

We Mszale jest pokaźny wybór, a jeszcze można sobie wymyślić swoją. Może to też zaśpiewać kantor. Może można też napisać zawczasu. Istnieje melodia (nie pamiętam, gdzie jest spisana).

Potem nie śpiewa się Kyrie.

Aspersja

Czyli pokropienie. Jako uroczysta forma jest rzadziej używana. Trzeba mieć przygotowany kociołek i kropidło. W przeciwieństwie do pierwszych trzech form nie ma jej w częściach stałych, jest w dodatku na stronach w nawiasie. Podając Mszał trzeba pamiętać, że po aspersji jest jeszcze jedna modlitwa przed Gloria.

Po aspersji też nie śpiewa się Kyrie, od razu się przechodzi do Gloria (raczej nie robi się aspersji, jak się nie śpiewa „Chwała”).

Kyrie

Po akcie pokuty śpiewa się Kyrie („Panie, zmiłuj się”), chyba że była trzecia forma (bo nie ma sensu się powtarzać).

Gloria

Potem się śpiewa Gloria („Chwała na wysokości Bogu”), jeśli jest święto lub uroczystość.

Hymn jaki jest, każdy widzi, oprócz tych, którzy zobaczyć nie chcą. Istnieje kilka „opracowań” tego hymnu, które przerabiają słowa, w związku z czym nie nadają się do użytku podczas Mszy. Niektórym scholom trzeba to regularnie przypomniać (i niektórym celebransom niestety też).

Kolekta

Kolekta jest modlitwą z założenia zbierającą wszystko powyższe, wskazującą sens dalszego udziału we Mszy. Dlatego jest to kluczowa modlitwa, od której warto zacząć zapoznawanie się z tekstami Mszy np. w ramach kręgu liturgicznego.

Kolekta, jak inne modlitwy prezydencjalne, ma cztery elementy:

• anakleza: krótkie wezwanie do Boga
• anamneza: jakieś przypomnienie tego, co Bóg zrobił albo obiecał
• prośba: ta właściwa część
• konkluzja: najczęściej „Przez naszego Pana” albo inne warianty (popatrz do części stałych w brewiarzu); kolekta ma długą konkluzję, istnieje jeszcze krótka konkluzja „Przez Chrystusa” do innych modlitw.

Kolektę podaje się z mszału.